Haèng thuaän chuùng sanh
Tuyø hyû coâng ñöùc

tinhdo.edu.vn

HIỆN NAY CHÚNG TA MÊ MỜ TRONG LỤC ĐẠO, KHÔNG CÒN CHÂN NGÃ NỮA, XEM THÂN NÀY LÀ TA, NÓ LÀ GIẢ

HIỆN NAY CHÚNG TA MÊ MỜ TRONG

LỤC ĐẠO, KHÔNG CÒN CHÂN NGÃ NỮA,

XEM THÂN NÀY LÀ TA, NÓ LÀ GIẢ

Giảng giải: Hòa Thượng Tịnh Không
 

Vì sao gọi là vô minh?

Bởi chân tâm là quang minh. Ba động cực kỳ vi tế vừa khởi, quang minh biến mất, quang minh biến thành đen tối, cho nên gọi sự đen tối đó là vô minh, vô minh chính là đen tối, là vọng tâm. Thật không may mắn vọng tâm đã làm chủ, chân tâm đứng bên cạnh không khởi tác dụng. Lục đạo như vậy, pháp giới Tứ Thánh cũng như vậy.

Khi nào giác ngộ không dùng vọng tâm?

Quý vị nên biết, chúng ta khởi tâm động niệm, ý niệm đầu tiên nghĩ gì?

Nghĩ đến ta. Bất luận vô tâm hay cố ý, chắc chắn niệm đầu tiên là ta, không quên được ta. Đức Phật dạy, lục đạo chúng sanh, ý niệm về ta là giả chẳng phải chân.

Cho nên trong lúc giảng dạy, Đức Phật thường nói vô ngã, đây là chân chẳng phải giả. Người học Phật, nhất là hàng sơ học, nghe nói vô ngã là sợ, vô ngã thì tiêu rồi, cho nên họ không dám vào đạo Phật.

Đức Thế Tôn đã dùng phương tiện thiện xảo trước nói về ẩn hiển, đối với hàng sơ học, Đức Phật không nói về vô ngã. Đức Phật nói có ngã, có ngã mọi người sẽ hưng phấn, có thường, lạc, ngã, tịnh. Đức Phật không vọng ngữ, thật có thường, lạc, ngã, tịnh.

Ngã có nghĩa là gì?

Ngã có nghĩa là chủ tể, là tự tại. Đức Phật thêm cho nó ý nghĩa.

Nghĩ thử xem, ngày nay chúng ta có ngã, trong đó có ý nghĩa chủ tể hay không?

Có tự tại không?

Tự tại chính là vô ngại trong Thập Huyền Môn đề cập đến, sự sự vô ngại. Chúng ta không cảm nhận được mình có thể làm chủ tể.

Nếu ta có chủ tể, ta hy vọng vinh hoa phú quý, mạnh khỏe sống lâu, làm được chăng?

Không làm được. Không làm được là không có ngã, thật sự làm được mới là ngã. Khi nào quý vị tìm được ngã.

Trong Thiền Tông có câu thoại đầu: Bản lai diện mục trước khi cha mẹ sanh ra.

Đó là gì?

Đó là tự tánh. Đại triệt đại ngộ, minh tâm kiến tánh, là tìm lại được ngã. Có ngã, có thường.

Thường là gì?

Thường là bất sanh bất diệt.

Có lạc, lạc nghĩa là gì?

Lạc nghĩa là vĩnh viễn không khổ, gọi là Lạc. Lạc không phải là hoan lạc, không phải là rất vui, không phải ý nghĩa này. Hỷ, nộ, ái, ố, ai, lạc, dục, được gọi là thất tình. Thất tình ngũ dục đều là khổ.

Cho nên lạc trong Đạo Phật không phải là tương đối, không phải đối lập với khổ. Không có nghĩa quý vị vui, người ta khổ. Đạo Phật nói hoan lạc cũng là khổ.

Hoan lạc là gì?

Hoan lạc là hoại khổ. Nó không thể vĩnh viễn bảo trì, nó là một sát na rất ngắn, khiến cho quý vị hưng phấn một chút, như ngày nay chúng ta nói hút á phiện, hút heroin. Cái lạc đó không thể gọi là vui, đó là khổ.

Cái gì là Lạc?

Sau sự hưng phấn đó là khổ không thể nói hết. Đức Phật nói cho chúng ta biết, chúng ta tư duy quan sát xem, không sai một chút nào, đó là thật không phải giả đâu. Đạo Phật nói lạc, ly khổ chính là lạc. Thất tình lục dục là khổ, sanh lão bệnh tử là khổ, mê hoặc điên đảo là khổ.

Đức Phật nói những ý nghĩa này, chúng ta phải dùng tâm cảm nhận, mới đạt được sự thọ dụng chân thật ở trong đó. Cuối cùng là tịnh, là thanh tịnh, thanh tịnh là vui.

Trong Kinh Lăng Nghiêm Đức Phật dạy: Tịnh cực quang thông đạt. Tịnh đến một trình độ nhất định trí huệ sẽ khai mở, hốt nhiên đại ngộ.

Đại ngộ là gì?

Đối với chân tướng của vũ trụ nhân sinh, trong những buổi giảng chúng tôi thường dùng sáu chữ: Tánh tướng, lý sự, nhân quả của tất cả các pháp, đều hiểu hết. Thật sự hiểu rõ này là lạc, đạo Phật nói pháp hỷ sung mãn.

Khổng Tử cũng nói: Học nhi thời tập chi bất diệc duyệt hồ. Sự hỷ duyệt này không đến từ bên ngoài, hỷ duyệt ở đây là hiểu rõ, hiểu rõ chân tướng của tất cả pháp, sanh ra lạc, được phát ra từ nội tâm, từ trong tự tánh lưu xuất ra, đây là chân lạc.

Lạc của phàm phu được đến từ bên ngoài, cho nên nó không phải là chân lạc. Từ trong tự tánh lưu xuất ra là tánh đức, tánh đức lưu xuất ra, là chân thật, là vĩnh hằng, không hề gián đoạn, là thường sanh hoan hỷ tâm, cho nên nó có ngã.

Hiện nay chúng ta mê mờ trong lục đạo, không còn chân ngã nữa, xem thân này là ta, nó là giả. Thân này ta không làm chủ được, mỗi năm mỗi năm suy thoái, thời gian qua đi quá nhanh.

***